Summer Camp

Τα παιδιά φέτος πήγαν σε summer camp. Την προηγούμενη βδομάδα και τα δύο. Δεν είχα συστάσεις για το συγκεκριμένο camp, είδα τις δραστηριότητες, μίλησα στο τηλέφωνο με τις 2 κυρίες που το τρέχουν, πήγαμε και από εκεί και οι εντυπώσεις ήταν καλές. Τα παιδιά είχαν ενθουσιαστεί με αυτά που θα έκαναν, ο Μιχαήλ κυρίως. Πολλές δραστηριότητες, χειροτεχνίες, χοροί, θέατρο, μαγειρική, κηπουρική κλπ. Η Νεφέλη ψιλοβαριόταν, αλλά όταν πήγε της άρεσε κι εκείνης και όταν τα παίρναμε το μεσημέρι ήταν χαρούμενα. Και τα δύο.

Προς τα μέσα της εβδομάδας, ο ενθουσιασμός μετατράπηκε σε άρνηση. Δεν ήταν τόσο χαρούμενα και ο Μιχαήλ δεν ήθελε να ξαναπάει. Η Νεφέλη μου μετέφερε πως φωνάζουν «οι κυρίες» γενικά και φωνάζουν και στον Μιχαήλ ειδικά που μιλάει με άλλα παιδάκια και δεν συγκεντρώνεται. Μίλησα μαζί τους και μου το επιβεβαίωσαν. Μου είπαν βέβαια ότι είναι πανέξυπνος, ότι έπαιζε σκάκι μαζί τους λες και είναι μεγάλο παιδί, αλλά αυτά τα πέρασαν στο γρήγορο. Η πρώτη τους κουβέντα και η διάγνωσή τους είναι ότι ο Μιχαήλ δεν συγκεντρώνεται και κάνει φασαρία. «Κόντρα σε ό,τι ξέρουμε για τον Μιχαήλ είναι αυτό που μου λέτε», τους είπα. «Άλλη είναι η εικόνα από τις δασκάλες που είχε μέχρι στιγμής και έχει περάσει από αρκετές δασκάλες μέχρι τώρα. Καμία δε μου είπε αυτά που μου λέτε εσείς». Δεσμεύτηκα να μιλήσω όμως μαζί του.

Την Παρασκευή, που τελείωσε η πρώτη εβδομάδα, και ενώ συμφώνησα στο camp να συνεχίσουν και την επόμενη, στην επιστροφή για το σπίτι μου είπαν και τα δύο πως συνέβη ένα περιστατικό. Την ώρα που έκαναν παραδοσιακούς χορούς, ήταν μαζί και τα πιο μικρά, και τα πιο μεγάλα παιδιά, κι έτσι η Νεφέλη θα ήταν μαζί με τον Μιχαήλ. Ο Μιχαήλ βρήκε ευκαιρία και ήθελε να χορέψει δίπλα με την αδερφή του. Να πιαστούν χεράκι-χεράκι. Δεν τον άφησαν γιατί είναι η πολιτική τους να μην είναι μαζί τα αδερφάκια. Απολύτως σεβαστό. Όμως, όπως μου μετέφεραν και τα δύο παιδιά, ενώ τα άλλα αδερφάκια που ήταν εκεί και ήθελαν να πιαστούν χεράκι-χεράκι, το ζήτησαν και τους είπαν όχι, αρκετές φορές, στον Μιχαήλ φώναζαν.

Τον μάλωναν επειδή δεν ήθελε να πιάσει τα άλλα παιδάκια και ήθελε να πιαστεί με την αδερφή του. Επί λέξει του είπε η μία «κυρία» «μα δεν καταλαβαίνω γιατί δεν πιάνεις την τάδε, και τόση ώρα σταματάω το μάθημα για να ασχολούμαι μαζί σου». Ο Μιχαήλ δεν πιανόταν με το άλλο κοριτσάκι. Του ξαναλέει η «κυρία», «αυτό που κάνεις είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένα παιδί». Ο Μιχαήλ δεν πιανόταν με το άλλο κοριτσάκι. Στο τέλος τον έβγαλε τελείως από το χορό. Δεν του έκανε τη χάρη να πιαστεί με την αδερφή του, δεν σκέφτηκε τι μπορεί να έχει κλειδώσει τόσο πολύ ένα γενικά ανοιχτό παιδάκι, δεν έψαξε πώς μπορεί να νιώθει ένα 6.5χρονο με αυτά που του είπε. Άφησε τα άλλα παιδάκια να χορέψουν όλα μαζί, και τον έβγαλε τελείως και τον έβαλε να χορέψει μόνο μαζί της.

«Μαμά, δεν του μιλάνε καθόλου ωραία του Μιχαήλ. Την άλλη φορά που έπρεπε να φορέσει τις κάλτσες του και τον βοήθησα, πέρασε η κυρία τάδε (συμπτωματικά η ίδια κυρία που έκανε και τον χορό) και του είπε καλά, ρε Μιχαήλ, δεν μπορείς να βάλεις τις κάλτσες σου μόνος σου και πρέπει να στις βάλει η αδερφή σου; Σιγά πια! Είναι εξάχρονο! Εγώ στα 6 ούτε τα κορδόνια μου δεν ήξερα να δέσω.»

Είπε η Νεφέλη εκνευρισμένη που μίλησαν έτσι στον αδερφό της. Στον αδερφό της που ξεκίνησε πρόσφατα εργοθεραπεία γιατί κάποιες δεξιότητες ακόμη δεν τις έχει κατακτήσει (όπως αυτή, π.χ.!), για το οποίο τους ενημέρωσα από την πρώτη στιγμή.

Αυτά όλα την Παρασκευή δεν τα ήξερα, και δεσμεύτηκα ότι τα παιδιά θα συνέχιζαν και αυτή την εβδομάδα. Και επειδή δε μου αρέσει να κρεμάω τους άλλους, κι επειδή σκέφτομαι ότι δέσμευσαν τις θέσεις για εμάς, πήρα τα παιδιά μου χθες το πρωί και τα πήγα όπως είχα συμφωνήσει. Μίλησα με τον Μιχαήλ πολύ, και του είπα πως κι εκείνες είναι δασκάλες, έχουν πολλά παιδάκια μέσα στην τάξη, πρέπει να συνεργάζονται όλα τα παιδάκια για να βγαίνει ένα καλό αποτέλεσμα, αν ένα παιδάκι χαλάει την ομάδα μπορεί να χαλάσει για όλα τα παιδάκια αυτό που κάνουν, κλπ κλπ. Δεν κατηγόρησα τις δασκάλες. Είπα ότι θα μιλήσω μαζί τους να δω τι συμβαίνει.

Το πρωί δεν βρήκα τη δασκάλα που έκανε τις παρατηρήσεις στο παιδί, όταν όμως πήγα να τα πάρω το μεσημέρι είδα ότι ο Μιχαήλ δεν ήταν στην τάξη με τα άλλα παιδιά. Τον είχαν βγάλει έξω γιατί δεν συγκεντρωνόταν. Γιατί γελούσε με τα άλλα παιδιά. Αλλά έξω ήταν μόνο ο Μιχαήλ. Όχι τα άλλα παιδιά.

Το πρώτο πράγμα που μου είπαν μόλις με είδαν ήταν πως καταλαβαίνουν ότι ο Μιχαήλ δεν θέλει να είναι εκεί. Όχι, τους απάντησα. Ο Μιχαήλ ήθελε πολύ να είναι εκεί. Αλλά τους είπα αυτά που μου είπαν και τα δύο παιδιά μου.

Τους μίλησα για το περιστατικό με τον χορό και είπα πως καταλαβαίνω την πολιτική τους να χωρίζουν τα αδερφάκια. Σεβαστό απόλυτα. Ειλικρινά. Στο παρελθόν το είχα κάνει κι εγώ από μία αντίστοιχη θέση και το κατανοώ. Δεν είναι το θέμα αυτό. Το θέμα είναι πώς το λες στο παιδί και πώς το εξηγείς. Και μου απάντησαν για τη φιλοσοφία των παραδοσιακών χορών που ενώνουν ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου. Άρες μάρες κουκουνάρες.

Και ρώτησα «ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένα παιδί, και το έκανε ο Μιχαήλ όπως του είπατε; Χτύπησε άλλα παιδιά; Τα έφτυσε; Τα κλώτσησε; Τα έβρισε; Όχι! Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει ένα παιδί είναι να θέλει προφανώς να προσκολληθεί στη μεγάλη του αδερφή γιατί το έκαναν οι «εκπαιδευτικοί» εκεί να νιώθει ανασφάλεια; Και γι’ αυτό δεν πιάστηκε με τα άλλα παιδάκια, γιατί προσπαθούσε να διεκδικήσει να πιαστεί με την αδερφή του;»

Και το ότι όλα αυτά του τα είπαν μπροστά σε όλα τα άλλα παιδιά, τι είναι; Το ότι το έκαναν να νιώσει άβολα και εκτός ομάδας, τι είναι; Το ότι έβγαλαν το παιδί από τη δραστηριότητα της τελευταίας ώρας από την τάξη επειδή γελούσε, τι είναι; Δεν είναι όλα αυτά τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να κάνει ένας «εκπαιδευτικός»; Και όταν επέλεξαν να βγάλουν το παιδί από την τάξη, γιατί την τιμωρία την έβαλαν μόνο στο ένα παιδάκι και όχι σε όλα; Έστω, τη λάθος τιμωρία. Τη λάθος αντιμετώπιση, αλλά γιατί μόνο στο ένα παιδάκι;

Τι μπορεί να είδαν αυτές οι δασκάλες στη μία εβδομάδα που η δασκάλα του σχολείου δεν είχε δει έναν ολόκληρο χρόνο; Που οι νηπιαγωγοί του δεν είχαν δει δύο χρόνια; Που οι άλλες δασκάλες του παιδικού ή των δραστηριοτήτων δεν είχαν δει μέχρι τώρα και το είδαν εκείνες και έβγαλαν το παιδί από την τάξη, του μίλησαν έτσι μπροστά σε όλους και το μάλωναν με κάθε ευκαιρία;

Μην τα πολυλογώ. Δεν είμαι η μαμά που θα πει ότι θα τους το κάνω λαμπόγιαλο το μαγαζάκι, που θα κάνει φασαρία μπροστά σε άλλους γονείς (περίμενα μισή ώρα να αδειάσει ο χώρος από γονείς για να μιλήσω), που πιστεύει ότι το παιδί της είναι το καλύτερο και δεν δέχεται μύγα στο σπαθί της. Αν μου μιλήσεις για το παιδί μου θα σε ακούσω με απόλυτη προσοχή και θα προσπαθήσω να δω πού ισχύει αυτό που μου λες, αν το έχω δει κι εγώ που είμαι ΠΑΝΩ από τα παιδιά μου όλο το 24ωρο, και θα το κάνω με καλή πίστη για να βοηθήσω το παιδί μου που είναι το μόνο που με νοιάζει. Δε θα σε αμφισβητήσω σε πρώτη φάση, θα το ψάξω αυτό που μου λες.

Ναι, οι δάσκαλοι και αυστηροί μπορεί να γίνουν, μπορεί και να αδικήσουν καμιά φορά κάποιο παιδί εν αγνοία τους γιατί είναι άνθρωποι και όχι μικροί θεοί. Δεν έχω τέτοιες προσδοκίες. Και ξέρω καλά ότι το παιδί μου στροφάρει πολύ και γνωστικά / νοητικά είναι πολύ μπροστά από την ηλικία του, αλλά άλλα κομμάτια θέλουν δουλίτσα. Ωστόσο, η δουλειά των εκπαιδευτικών είναι να βρίσκουν τρόπους να ενσωματώνουν τα παιδιά στην ομάδα χωρίς εξαιρέσεις και το λέω μετά λόγου γνώσεως. Αν μιλάμε για παιδιά που αντιμετωπίζουν οποιαδήποτε δυσκολία, και εντάσσονται στον ευρύ όρο «ειδική αγωγή», αλλάζουν τα δεδομένα και ίσως όντως να μην μπορούν να ενταχθούν εύκολα στην ομάδα. Παιδιά όμως που είναι απλώς λίγο πιο ανήσυχα, είναι ευθύνη του εκπαιδευτικού να τα κάνει να βρουν ενδιαφέρον σε αυτό που κάνουν. Και πάλι το λέω μετά λόγου γνώσεως. 20 χρόνια στις τάξεις νομίζω τα έχω κάνει τα χιλιόμετρά μου για να έχω άποψη.

Έχουμε περάσει από αυστηρές δασκάλες, θεωρώ κι εγώ στην κατηγορία της αυστηρής ήμουν που κρατούσα τα όρια στην τάξη, αλλά δε μιλάς ποτέ άσχημα σε ένα παιδί. Δεν το προσβάλεις ποτέ. Δεν του κάνεις τέτοιες παρατηρήσεις ειδικά μπροστά στα άλλα παιδιά. Δεν το βγάζεις από την τάξη απλώς επειδή γελάει με τα άλλα παιδάκια για όλο το υπόλοιπο μάθημα.

Είναι πονοκέφαλος να κάνεις το ανήσυχο πνεύμα να καθίσει στο θρανίο να κάνει μία πιο βαρετή δραστηριότητα που ίσως ξεπετάει στο πεντάλεπτο, αλλά αυτή είναι η δουλειά σου. Λύσε το γρίφο εσύ, το έχω κάνει άπειρες φορές στο παρελθόν και ήταν πραγματικά βασανιστήριο. Αλλά δεν έφταιγαν τα παιδιά που είχαν μυαλό ξυράφι και έτρεχαν με Ferrari ενώ τα άλλα πήγαιναν με φιατάκι. Δική μου δουλειά ήταν να βρίσκω τρόπους να συμμετέχουν.

Να δίνουμε βάση στις πληροφορίες που μας δίνουν τα παιδιά μας. Αν δεν ήταν η Νεφέλη στον ίδιο χώρο, έστω και σε άλλο γκρουπ, πιθανόν να μην μάθαινα τίποτα από όλα αυτά, γιατί ο Μιχαήλ δεν είναι το παιδί που θα μου πει χαρτί και καλαμάρι τι έγινε. Με το τσιγκέλι θα του τα βγάλω και μόνο αν θέλει εκείνος, αν είναι η στιγμή.

Ναι, φέτος ήταν σημαντικό να πάει σε camp. Αυτή τη στιγμή το camp του το κάνει ο μπαμπάς του στο σπίτι γιατί έχει τον χρόνο και έκαναν ήδη κηπουρική, τώρα μαγειρεύουν, έκαναν σχολείο όλο το πρωί και θα περάσει πολύ καλύτερα με τον μπαμπά του από ένα περιβάλλον που για κάποιο λόγο δεν τον άφησε να ενταχθεί. Αν δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, τι θα γινόταν; Αν δεν είχα εγώ τη δυνατότητα να προσαρμόζω τη δουλειά μου για να είμαι με τα παιδιά μου, τι θα γινόταν;